Thực hành đọc hiểu: Gấu con chân vòng kiềng trang 37-39
I. Chuẩn bị – trang 37 SGK Ngữ Văn 6 Tập 2:
a) Xem lại mục Chuẩn bị trong bài Đêm nay bác không ngủ để vận dụng vào bài đọc hiểu.
Trả lời:
+ Câu chuyện được kể trong bài thơ: kể về chú Gấu con bị bạn bè kì thị vì có đôi chân vòng kiềng
+ Những yếu tố tự sự, miêu tả trong bài thơ:
- Yếu tố tự sự: Bài thơ kể lại việc chú Gấu con bị ngã và bị trêu chọc vì chân vòng kiềng. Cậu buồn lòng về kể với mẹ, sau khi được mẹ khuyên nhủ cậu đã tự tin hơn.
- Yếu tố miêu tả: Miêu tả quanh cảnh ở khu rừng: Khu rừng nhỏ, có quả thông già, có con sáo trên cảnh, cả đàn năm con thỏ, Gấu nấp sau cánh tủ khóc thật to,…
+ Một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ:
- Điệp ngữ: “Gấu con chân vòng kiềng” nhấn mạnh đặc điểm của gấu con là có đôi chân vòng kiềng.
- Nhân hóa: Gấu con “hát líu lo, líu lo” giúp cho bài thơ sinh động hấp dẫn hơn.
- Hoán dụ: Hình ảnh gấu con chân vòng kiềng bị chê bai để nói lên vấn đề những người bị người khác chê bai ngoại hình.
- Thể thơ 5 chữ dễ đọc, dễ nhớ, phù hợp với lối kể chuyện
- Kết hợp linh hoạt giữa phương thức kể, miêu tả và biểu cảm: Kể lại sự việc Gấu con bị chê bai, qua đó thể hiện tình cảm, thái độ của mình đối với việc chê bai ngoại hình người khác
=> Tham khảo thêm cách viết bài văn có yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm
+ Ý nghĩa của bài thơ: Mượn hình ảnh Gấu con bị các con vật khác chê bai ngoại hình, bài thơ nêu lên vấn đề ngoại hình của con người. Bài thơ khẳng định ngoại hình không quan trọng và không nên đánh giá người khác qua vẻ bề ngoài.
b) Đọc trước bài thơ Gấu con chân vòng kiềng, tìm hiểu thêm về nhà thơ An-drây A-lếch-xê-ê-vích U-xa-chốp (Andrey Alekseyevich Usachev)
Trả lời:
– An-drây A-lếch-xê-ê-vích U-xa-chốp ( Andrey Alekseyevich Usachev) được sinh ra tại Moscow năm 1958. Ông là là nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch cho thiếu nhi. Tác phẩm đầu tiên của ông được xuất bản năm 1985 trên tạp chí Murzilka.
II. Đọc hiểu – trang 37 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2:
2.1 Trong khi đọc
– Tại sao ngoài con sáo, tác giả còn đưa thêm chi tiết “Cả đàn năm con thỏ” cùng nhận xét về “chân vòng kiềng” của gấu con.
Trả lời:
Tác giả đưa thêm chi tiết “cả đàn năm con thỏ” cùng nhận xét về đôi chân của gấu con vì tác giả muốn đẩy tình huống lên cao, không chỉ một người chê mà rất nhiều người chê bai, cười nhạo đôi chân vòng kiềng của gấu.
– Tại sao gấu mẹ lại nói với gấu con về chân của mình, chân của gấu bố và khẳng định:” Vòng kiềng giỏi nhất vùng/ Chính là ông nội đấy”
Trả lời:
Bởi mẹ muốn gấu thoát ra khỏi cảm giác mặc cảm tự ti về bản thân, muốn cho con hiểu rằng đôi chân vòng kiềng không xấu. Dù có chân vòng kiềng gấu vẫn có thể trở thành người giỏi nhất vùng, giống ông nội của mình.
2.2 Câu hỏi sau khi đọc
Câu 1 trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2:
Kể lại câu chuyện trong bài thơ theo diễn biến tâm trạng của gấu con trong khoảng 7 dòng.
Trả lời:
– Gấu con đang vui vẻ dạo trong rừng, vừa dạo vừa ca hát líu lo. Đột nhiên Gấu bị quả thông rơi vào đầu, gấu luống cuống và ngã.
– Thấy vậy con sáo trêu trọc gấu. Cả đàn năm con thỏ cũng hùa theo chê gấu xấu xí.
– Tất cả mọi người đều trêu trọc gấu, gấu chỉ biết chạy về mách mẹ. Mẹ an ủi gấu, nói rằng trong mắt mẹ mẹ thấy chân con rất đẹp. Dù mẹ, bố, ông nội đều có chân vòng kiềng, nhưng ai cũng thấy tự hào về đôi chân của mình.
– Sau khi nghe lời an ủi của mẹ gấu đã kiêu hãnh bước vào rừng một cách tự tin.
Câu 2 trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2:
Ngoại hình của con gấu trong cảm nhận của sáo và thỏ như thế nào? Điều này có ảnh hưởng gì đến gấu con?
Trả lời:
– Trong cảm nhận của thỏ và sáo vì đôi chân vòng kiềng nên gấu mới té ngã, đôi chân này của gấu rất xấu. Vì trong rừng ai cũng chê bai nên gấu tin đó là sự thật rồi trở nên mặc cảm, tự ti hơn.
Câu 3 trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2:
Tại sao ở hai dòng thơ số 43 và 44, gấu con kiêu hãnh nhắc đến chân vòng kiềng của mình và tự tin vào rừng đi dạo?
Trả lời:
– Gấu con kiêu hãnh nhắc đến chân vòng kiềng và tự tin đi dạo trong rừng vì: nó đã được nghe mẹ an ủi, trong mắt mẹ đó một đôi chân rất đẹp, mẹ rất tự hào về đôi chân đó. Ông nội, bố, mẹ đều là những người có đôi chân vòng kiềng nhưng đều rất khỏe mạnh, ông nội còn là người giỏi nhất vùng. Nên gấu hoàn toàn có thể tự tin vào đôi chân của mình.
Câu 4 trang 39 SGK Ngữ Văn 6 – Tập 2:
Theo em, ngoại hình của một con người có quan trọng không? Chúng ta có nên trêu chọc người khác về ngoại hình không? Vì sao?
Trả lời:
– Theo em, ngoại hình của một con người là quan trọng nhưng không phải là tất cả. Thứ quan trọng nhất đối với 1 con người đó là nhân phẩm, đạo đức.
– Chúng ta không nên trêu chọc người khác về ngoại hình vì đó hành động xấu, thiếu văn hóa, gây ra nhiều tổn thương cho người khác.