Chữ người tử tù là tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Nguyễn Tuân được nhiều người biết đến. Trong các nhân vật, hình tượng viên quản ngục để lại khá nhiều ấn tượng. Hãy cùng phân tích nhân vật viên quản ngục chi tiết hơn để thấy được tâm tư tác giả muốn gửi gắm. 

Khái quát sơ lược về tác phẩm Chữ người tử tù 

Chữ người tử tù là truyện ngắn đặc sắc của nhà văn Nguyên Tuân. Truyện được in trong tập Vang bóng một thời được xuất bản vào năm 1940. Ban đầu, tác phẩm có tên là Dòng chữ cuối cùng được đăng trên tạp chí Tao đàn số 28. Sau này, truyện đã được đổi tên thành Chữ người tử tù. 

Nội dung chính của truyện xoay quanh nhân vật Huấn Cao. Là người tài hoa, khí phách sống hiên ngang mặc dù không có tên tuổi. Đi kèm với đó là ngợi ca hình tượng viên quản ngục coi sóc chốn tù lao. Mặc dù làm việc trong môi trường đây những tội lỗi nhưng nhân vật lại toát lên vẻ đẹp cao quý. 

Chữ người tử tù - Tác phẩm đặc sắc của Nguyễn Tuân
Chữ người tử tù – Tác phẩm đặc sắc của Nguyễn Tuân

Phân tích nhân vật viên quản ngục cụ thể thông qua nội dung tác phẩm 

Xuất hiện song song với hình ảnh của Huấn Cao đó là viên quản ngục. Ban đầu khi đọc tác phẩm, chúng ta sẽ chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của Huấn Cao. Thế nhưng, đằng sau đó tác giả muốn dụng ý làm nổi bật hơn tính cách, sở thích của viên quản ngục. Hầu hết thời gian của mình, ông đều dành cho công việc ở chốn lao tù. Đây là môi trường đầy rẫy những tội phạm cứng đầu. Theo quy luật hiển nhiên, chúng ta sẽ nghĩ rằng, ông sẽ rất dễ bị vấy bẩy, tha hóa. Tuy nhiên, tất cả đã đi ngược lại với thực tế.

Viên quản ngục là người biết đọc vỡ nghĩa sách thánh hiền. Ông còn có sở nguyện treo câu đối của chính Huấn Cao viết. Ông còn khen chữ của Huấn Cao “đẹp lắm, vuông lắm“. Viên quản ngục còn xem chữ của ông Huấn Cao là vấn báu trên đời. Qua những chi tiết ấy, chúng ta có thể thấy rằng, viên quản ngục không chỉ có thú vui tao nhã mà còn là người có tấm lòng tôn trọng nhân tài. 

Khi nhận được thông báo sẽ có tử tù tên Huấn Cao – người nổi tiếng vì tài viết chữ đẹp khắp vùng, viên quản ngục đã ngay tức khắc ca ngợi Huấn Cao. Theo lẽ thường tình, dù có tài năng đến đâu khi bước vào chốn ngục tù đều sẽ bị khinh rẻ. Nhưng ở đây, viên quản ngục lại chằng suy nghĩ như vậy. Ông kính trọng và ngợi ca tài hoa của một người tử tù. Đây chính là cách nhìn đặc biệt mới mẻ mà Nguyễn Tuân mang đến cho độc giả. 

Chưa dừng lại ở đó, viên quản ngục còn thể hiện tình cảm thông qua hành động như sai người quét dọn sạch sẽ phòng giam; ngày ngày đưa rượu thịt đến cho ông Huấn. Đặc biệt, khi Huấn Cao trách móc, viên quản ngục còn nhận mình là kẻ tiểu lại. Tất cả những hành động của viên quản ngục cho thấy ông là người vô cùng dũng cảm. Chẳng mấy ai dám đánh đổi mạng sống để biệt đãi một tên tử tù. Xung quanh chốn lao ngục này chắc chắn sẽ có rất nhiều con mắt dòm ngó và lời ra tiếng vào. Mặc kệ cho con người sống tàn nhẫn, lừa lọc nhau thì ông vẫn một lòng yêu cái đẹp và kính trong liên tài. 

Thêm vào đó, viên quản ngục còn được tác giả làm nổi bật lên vẻ đẹp thiên lương, trong sáng. Trong một đêm không ngủ, viên quản ngục chợt nhận ra mình đã chọn nhầm nghề. Sự trong sáng còn được thể hiện qua việc không để bụng tư thù mà vẫn ca ngợi người tài như Huấn Cao. Từ đầu đến cuối cùng, ông vẫn giữ thái độ chừng mực để đối xử với tử tù. Cho dù có được chữ của ông Huấn hay không thì vẫn luôn hết mực kính trọng. 

Hình ảnh viên quản ngục khúm núm trước người tài
Hình ảnh viên quản ngục khúm núm trước người tài

Đằng sau khung cảnh nhà giam u tối là những vẻ đẹp đầy giá trị cần được coi trọng. Huấn Cao là người có tài mặc dù bị đưa vào chốn lao ngục nhưng vẫn có thể tỏa sáng. Song song với đó là hình tượng viên quản ngục được làm nổi bật theo cách riêng. Sự khúm núm, run run của ông không phải vì e sợ, hèn nhát mà vì ngưỡng môi trước cái tài, cái đẹp. Qua tất cả những hành động, cách cư xử đó của viên quản ngục, ta sẽ cảm thấy trân trọng hơn. Trong sâu thẳm mỗi con người đều ẩn chứa tâm hồn nghệ sĩ. Bất kỳ ai cũng luôn hướng tới cái đẹp. Điều này chính là minh chứng cho việc dù trong môi trường nào, cái đẹp cái thiện luôn hiện hữu. 

  • Thủ pháp nghệ thuật đặc sắc được sử dụng trong tác phẩm

Để có thể khắc họa thành công nhân vật viên quản ngục trên hình tượng Huấn Cao, tác giả đã xây dựng tình huống độc đáo. Bên cạnh đó, Nguyễn Tuân còn dùng cả thủ pháp tương phản đối lập để làm rõ khung cảnh, cái đẹp cái xấu,… Đặc biệt, tác phẩm còn được đánh giá cao bởi nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật được lồng ghép một cách tinh tế. Đưa nhân vật vào tình huống kịch tính để thấy được giá trị thật sự và nét đẹp tài hoa một cách tự nhiên. 

Lời kết

Phân tích nhân vật viên quản ngục, chúng ta đã phần nào thấy được vẻ đẹp và nhân cách cao đẹp của con người. Đằng sau đó là sự ngợi ca và trân trọng người tài, cái đẹp của tác giả. Nhờ đó, mỗi người chúng ta sẽ thấm thía hơn giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm. 

Đừng quên đón đọc những bài phân tích hay tại phantich.com.vn cả nhà nhé!