Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý
Đọc các đề sau và trả lời câu hỏi.
Đề 1: Suy nghĩ từ truyện ngụ ngôn Đẽo cày giữa đường.
Đề 2: Đạo lý uống nước nhớ nguồn.
Đề 3: Bàn về tranh giành và nhường nhịn.
Đề 4: Đức tính khiêm nhường.
Đề 5: Có chí thì nên.
Đề 6: Đức tính trung thực.
Đề 7: Tinh thần tự học.
Đề 8: Hút thuốc lá có hại.
Đề 9: Lòng biết ơn thầy, cô giáo.
Đề 10: Suy nghĩ từ câu ca dao: Công cha như núi Thái Sơn – Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Câu hỏi:
a) Các đề bài trên có điểm gì giống nhau? Chỉ ra sự giống nhau đó.
b) Mỗi em tự nghĩ ra một vài đề bài tương tự.
Trả lời
a) Các đề bài trên giống nhau ở chỗ:
– Đều là dạng bài nghị luận xã hội, mang đặc điểm chung của văn nghị luận.
– Đề bài đưa ra nhằm cho người đọc rút ra những tư tưởng, đạo lý, lối sống phù hợp.
Cụ thể:
– Đề 1, 3, 10 yêu cầu các em học sinh cụ thể như: Suy nghĩ, bàn về,…
– Các đề còn lại mang tính chung chung, gợi mở.
b) Một vài đề tương tự: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
– Suy nghĩ về thói quen “nước đến chân mới nhảy” của học sinh, sinh viên hiện nay.
– Suy nghĩ về thực trạng đánh bắt hải sản không đi đôi với bảo vệ, duy trì.
– Bàn về tầm ảnh hưởng của mạng xã hội đến với giới trẻ.
Luyện tập: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Lập dàn bài cho đề 7 ở mục I
- Đề bài: Tinh thần tự học
Mở bài
Dẫn dắt, giới thiệu vấn đề cần bàn luận: Tinh thần tự học
Chẳng hạn: Sự học là một trong những hành trình dài. Cùng với những kiến thức được thầy, cô giáo truyền đạt trong nhà trường, học sinh phải chủ động tìm ra những phương pháp mới. Trong đó tự học được xem là một trong những giải pháp học sinh không thể bỏ qua. Nó giúp cho học sinh có thêm nhiều kiến thức sâu rộng từ thực tiễn. Nhờ đó dễ dàng ứng dụng trong các bài học cụ thể trong sách giáo khoa.
Thân bài
- Giải thích khái niệm tự học
Ví dụ: Tự học nghĩa là ngoài kiến thức ở trường lớp, chúng ta tự chủ động tìm tòi, vạch ra kế hoạch và biện pháp giúp có thêm nhiều kiến thức hữu ích. Ngoài sách giáo khoa, chúng ta có thể tham khảo thông tin từ internet, sách báo, bạn bè, người đi trước,…Vì thế giúp việc học trên lớp được tốt hơn.
- Đưa ra dẫn chứng về tinh thần tự học
Ví dụ: Trong thực tế có rất nhiều tấm gương về tinh thần tự học làm nên sự nghiệp, ghi dấu ấn như: Mạc Đĩnh Chi tự học thi đỗ Trạng Nguyên, Mã Lương tự học và vẽ như thật hay Bác Hồ tự học nhiều thứ tiếng để tìm hiểu các nền văn hóa trên thế giới và tiếp thu những tư tưởng lớn trên con đường giải phóng dân tộc.
- Phê phán những người không có tinh thần tự học.
Ví dụ: Tự học là một việc tự chủ động của mỗi người để nâng cao giá trị bản thân. Song không ít người lại xem việc học là khổ, là bắt buộc. Vì thế luôn tìm cách né trách, học một cách bị động, không thu nạp được kiến thức và ứng dụng nó trong cuộc sống.
- Vai trò của tinh thần tự học.
Ví dụ: Tự học là một thói quen tốt cần có của học sinh, sinh viên thế hệ mới. Bởi thế giới liên tục phát triển, nếu không tăng cường hoàn thiện bản thân chúng ta sẽ không thể bắt kịp được với sự thay đổi của nhân loại.
Tự học giúp chúng ta chủ động lĩnh hội tri thức một cách toàn diện, đầy hứng thú. Nhờ đó, bạn có thể nhớ lâu, logic từ đó ứng dụng hiệu quả trong cuộc sống cũng như học tập. Đây chính là côn đường ngắn nhất và duy nhất giúp bạn hoàn thiện bản thân, theo đuổi ước mơ.
- Nêu lên một số phương pháp tự học
Ví dụ: Việc tự học là hoàn toàn chủ động. Vì thế, bạn có thể học ở mọi lúc, mọi nơi. Khi nghe giảng cần tích cực suy nghĩ, ghi chép cẩn thận kết hợp với việc làm bài tập, đọc sách, nghe giảng để rút ra được tính logic của bài học.
Bên cạnh đó, bạn có thể tìm thêm thông tin từ sách báo, internet để bổ sung vào những phần thiếu hụt. Ngoài ra đừng quên tích cực trao đổi, trình bày ý kiến bản thân với thầy cô, bạn bè.
- Liên hệ bản thân
Ví dụ: Dễ nhận thấy, tự học là một trong những phương pháp hiệu quả giúp chúng ta nâng cao giá trị bản thân. Vì thế, hàng ngày tôi đã và đang tích cực rèn luyện bản thân bằng phương pháp này. Thay vì học vẹt, học tủ tôi đã vạch ra những nội dung chính và liên kết chúng với nhau.
Kết bài:
Khẳng định lại vấn đề: Tầm quan trọng của việc tự học
Như vậy, tinh thần tự học giúp mỗi người nâng cao kiến thức, hỗ trợ công việc và học tập hiệu quả. Đây là điều tất cả mọi người đều nên áp dụng bởi nó sẽ giúp nhân sinh quan trở nên sâu sắc hơn. Đặc biệt trong thời hiện nay, tự học chính là chìa khóa để mở cửa ra thế giới.
Hy vọng với chia sẻ về cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý trên đây giúp các em học sinh tiếp cận nội dung tốt hơn. Chúc các em học hiệu quả.